PM VIKAS പദ്ധതി: ന്യൂനപക്ഷ വിഭാഗങ്ങളുടെ ശാക്തീകരണം ലക്ഷ്യമിടുന്നു

ന്യൂഡൽഹി: പ്രധാനമന്ത്രി വിരാസത് കാ സംവർദ്ധൻ (PM VIKAS) പദ്ധതി കേന്ദ്ര ന്യൂനപക്ഷകാര്യ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ (MoMA) ഒരു പ്രധാന പദ്ധതിയാണ്. ‘സീഖോ ഔർ കമാവോ’ (SAK), ‘നയീ റോഷ്‌നി’ എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള അഞ്ച് മുൻകാല പദ്ധതികളെ സംയോജിപ്പിച്ചുകൊണ്ടാണ് ഇത് ആരംഭിച്ചത്. നൈപുണ്യ വികസനം, സംരംഭകത്വം, ന്യൂനപക്ഷ വിഭാഗങ്ങളിലെ സ്ത്രീകൾക്കുള്ള നേതൃത്വ പരിശീലനം, സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം ഇടയ്ക്ക് നിർത്തിയവർക്ക് വിദ്യാഭ്യാസ പിന്തുണ എന്നിവയിലൂടെ ന്യൂനപക്ഷ വിഭാഗങ്ങളെ ശാക്തീകരിക്കാനാണ് ഈ പദ്ധതി ലക്ഷ്യമിടുന്നത്.

2013-14-ൽ ആരംഭിച്ച സീഖോ ഔർ കമാവോ പദ്ധതി, 14-45 വയസ്സിനിടയിലുള്ള ന്യൂനപക്ഷ യുവജനങ്ങളുടെ യോഗ്യതകൾ, സാമ്പത്തിക പ്രവണതകൾ, കമ്പോള സാധ്യത എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ആധുനിക/പരമ്പരാഗത മേഖലകളിൽ അവരുടെ കഴിവുകൾ വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ ലക്ഷ്യമിട്ടു. അനുയോജ്യമായ ജോലിക്കോ സ്വയംതൊഴിലിനോ അവരെ പ്രാപ്തരാക്കുക എന്നതായിരുന്നു ലക്ഷ്യം. പദ്ധതി ആരംഭിച്ചത് മുതൽ ഏകദേശം 4.68 ലക്ഷം ഗുണഭോക്താക്കൾക്ക് SAK പദ്ധതി പ്രകാരം പരിശീലനം ലഭിച്ചു.

ന്യൂനപക്ഷ വിഭാഗങ്ങളിലെ സ്ത്രീകളെ ശാക്തീകരിക്കുന്നതിനും ആത്മവിശ്വാസം വളർത്തുന്നതിനും ലക്ഷ്യമിട്ട് ഭാരത സർക്കാർ ന്യൂനപക്ഷകാര്യ മന്ത്രാലയം ആരംഭിച്ച ഒരു പദ്ധതിയായിരുന്നു നയീ റോഷ്‌നി പദ്ധതി. സർക്കാർ സംവിധാനങ്ങൾ, ബാങ്കുകൾ, മറ്റ് സ്ഥാപനങ്ങൾ എന്നിവയുമായി വിവിധ തലങ്ങളിൽ ഫലപ്രദമായി ഇടപെടാൻ ആവശ്യമായ അറിവും ഉപകരണങ്ങളും സാങ്കേതിക വിദ്യകളും ഈ സ്ത്രീകൾക്ക് നൽകുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ് 2012-13-ൽ ഈ പദ്ധതി ആരംഭിച്ചത്.

വിവിധ പദ്ധതികളെക്കുറിച്ച് അവബോധം വളർത്തുന്നതിനും ന്യൂനപക്ഷ കരകൗശല വിദഗ്ധരുടെ സാംസ്കാരികവും സാമ്പത്തികവുമായ സംഭാവനകളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും, മന്ത്രാലയം USTTAD പദ്ധതിക്ക് കീഴിൽ ‘ഹുനാർ ഹാത്ത്’ സംഘടിപ്പിക്കാറുണ്ടായിരുന്നു, ഇപ്പോൾ PM VIKAS പദ്ധതിക്ക് കീഴിൽ ‘ലോക് സംവർദ്ധൻ പർവ്’ സംഘടിപ്പിക്കുന്നു. ഈ പരിപാടികൾ കരകൗശല വിദഗ്ധർക്ക് അവരുടെ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിക്കാനും പൊതുജനങ്ങളുമായി സംവദിക്കാനും ഒരു വേദി നൽകുന്നു. ഈ പരിപാടികൾക്ക് രണ്ട് ലക്ഷ്യങ്ങളുണ്ട് – സാംസ്കാരിക പൈതൃകം സംരക്ഷിക്കുക, കൂടാതെ ന്യൂനപക്ഷ വിഭാഗങ്ങൾക്കും പൊതുജനങ്ങൾക്കും ഇടയിൽ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ക്ഷേമപദ്ധതികളെക്കുറിച്ച് അവബോധം വളർത്തുക. ഇതുവരെ, മന്ത്രാലയം രാജ്യത്തെ വിവിധ സ്ഥലങ്ങളിലായി 41 ‘ഹുനാർ ഹാത്ത്’, 4 ‘ലോക് സംവർദ്ധൻ പർവ്’ എന്നിവ സംഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ന്യൂനപക്ഷ വിഭാഗങ്ങളിലെ കരകൗശല വിദഗ്ധർക്ക് അവരുടെ കൈകൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച ഉൽപ്പന്നങ്ങളും തദ്ദേശീയ ഉൽപ്പന്നങ്ങളും പാചക പാരമ്പര്യങ്ങളും പ്രദർശിപ്പിക്കാനും വിപണനം ചെയ്യാനും ഇതിലൂടെ അവസരം ലഭിച്ചു.

‘ലോക് സംവർദ്ധൻ പർവ്’ -ന്റെ തുടർച്ചയായ പതിപ്പുകളിൽ ലഭിച്ച വിൽപ്പന വിവരങ്ങളും സമഗ്രമായ പ്രതികരണങ്ങളും അടിസ്ഥാനമാക്കി, പരിപാടിയുടെ സ്വാധീനവും വ്യാപ്തിയും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് മന്ത്രാലയം മെച്ചപ്പെടുത്തൽ നടപടികൾ കൈക്കൊള്ളുന്നു. മെച്ചപ്പെട്ട അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, സ്റ്റാൾ ക്രമീകരണങ്ങൾ, നേരിട്ടുള്ള വിൽപ്പനയ്ക്കുള്ള ഡിജിറ്റൽ സൗകര്യം, പങ്കെടുക്കുന്ന കരകൗശല വിദഗ്ധർക്കുള്ള ശേഷി വർദ്ധനവ്, ലക്ഷ്യമിട്ട പ്രൊമോഷണൽ തന്ത്രങ്ങൾ എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടാം. കൂടുതൽ ആളുകളെ ആകർഷിക്കുന്നതിനും, വാങ്ങുന്നവരുടെ പങ്കാളിത്തം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും, ന്യൂനപക്ഷ കരകൗശല വിദഗ്ധർക്കും സംരംഭകർക്കും കൂടുതൽ ദൃശ്യപരതയും വിപണി ബന്ധങ്ങളും ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുമാണ് ഈ ഫീഡ്‌ബാക്ക് മെച്ചപ്പെടുത്തൽ സംവിധാനം ലക്ഷ്യമിടുന്നത്.

കൂടാതെ, സ്വയംതൊഴിലിനും സംരംഭകത്വത്തിനും പിന്തുണ നൽകുന്നതിനായി, മന്ത്രാലയത്തിന് കീഴിലുള്ള നാഷണൽ മൈനോറിറ്റി ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഫിനാൻസ് കോർപ്പറേഷൻ (NMDFC), സംരംഭ വികസന വായ്പകൾ നൽകുകയും സർക്കാർ മന്ത്രാലയം വഴി നടപ്പിലാക്കുന്ന പദ്ധതികൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

പ്രധാനമന്ത്രി വികാസ് പദ്ധതി, സീഖോ ഔർ കമാവോ, നയീ റോഷ്‌നി ഉൾപ്പെടെയുള്ള മന്ത്രാലയത്തിന്റെ മുൻകാല അഞ്ച് പദ്ധതികളെ സമന്വയിപ്പിക്കുകയും അവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ മുൻകാല പരിപാടികളുടെ സ്വാധീന വിലയിരുത്തലുകളിൽ നിന്നുള്ള പ്രധാന പഠനങ്ങളും ശുപാർശകളും ഈ പദ്ധതിയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. നഗരങ്ങളിലെ പങ്കാളിത്തത്തിനും പ്രചാരണത്തിനും ഊന്നൽ നൽകി ‘ലോക് സംവർദ്ധൻ പർവ്’ -ന്റെ മൂന്ന് പതിപ്പുകൾ ഡൽഹിയിൽ നടന്നിട്ടുണ്ട്.

ഈ വിവരങ്ങൾ ഇന്ന് ലോക്സഭയിൽ രേഖാമൂലം നൽകിയ മറുപടിയിൽ കേന്ദ്ര ന്യൂനപക്ഷകാര്യ, പാർലമെന്ററി കാര്യ മന്ത്രി ശ്രീ കിരൺ റിജിജു അറിയിച്ചു.

With input from PIB